Merke

Merke Kazakistan'ın Жамбыл bölgesindeki bir köy, ilçe merkezidir. Yerleşimden ilk bahsedilmesi M.S. 10. yüzyıla kadar uzanıyor. e. Arap coğrafyacılar ona Mirki (Merkez) diyorlar. Orta Çağ'da burada büyük bir yerleşim yeri vardı, yanında Büyük İpek Yolu'nun geçtiği. Ama Merke Türkler için manevi bir alışveriş merkezi değildi. Uzak olmayan, Şu Nehri vadisinde Türk Zhaisan sığınağı, dağların yüksek kısmında ise Büyük Merken sığınağıdır.

Köyün kendisi Sak höyüklerinin yanı sıra petroglif kümesi - çizimler ve yazıtlara sahiptir. İki tür yazıtlar: runik MS VI - VIII yüzyıla ait. e. ve Mançuryalı - XVI - XVIII yüzyıla kadar e. Ayrıca, 180 hektarlık alanda Sakson (VII - III yüzyıla kadar uzanan birçok farklı çizim bulunmaktadır. n'ye e. ) ve Türk (VI-XII yüzyıllar n. e. ) adetlerde.

Ne yazık ki, uzun bir süre sığınağın kaderi söz konusu idi. Taşlarla işgal edilmiş dev bir alan dağların eteklerinden Merke köyüne kadar kilometrelerce uzanıyor. Daha doğrusu, yerleşimin kenarında bulunan Sakson tepelerine. Eski ritüeller için mükemmel bir yer, çağdaşlara da daha yakın görünüyor. Evlerin bulunduğu bölgenin büyük gelişimine sığınağın en ucundan başladı. Yüzyıllardır burada yatan taşlar tam anlamıyla ağır makinelerle sökülmüş ve ihraç edilmiş ya da inşaatta kullanılmıştır. İki yıl önce tapınağın kenar mahalleleri hüzünlü bir resimdi.

Şimdi her şey daha iyi oldu. Sığınağın sınırları ev yapımı bir taş kuyusu ile işaretlenmiş, bunların “Merke Petroglifleri” olduğuna dair açıklayıcı bir kalkan yerleştirilmiş, toplanmayla ilgili kısa bilgilerle. Merke petroglifleri sadece resim ve yazıtlarında değil, aynı zamanda uygulama tekniğinde de eşsizdir. Yeryüzünü bol bol kaplayan taş kayalara uygulanır. Petroglifler, taşların bol bol bol "güneş bronzluğu" ile kaplandığı güneybatıya yönelmişlerdir. Kayaların birikimine ek olarak, bazı toplantılarına göre ritüel bir karakterleri var gibi görünüyor.

Merke petroglifleri, tarihin ayaklarımızın altında yattığının açık bir örneğidir, onu ezsek de, arasında dikkatlice dolaşsak da, sonsuzluğa dokunsak da, - seçim bizimdir.

Фото: Сергей Алексеенок.

Мерке - село, районный центр в Жамбылской области Казахстана. Первые упоминания о поселении относятся к X веку н.э. Арабские географы называют его Мирки (Центр). В средние века здесь было крупное поселение, рядом с которым проходил Великий Шелковый путь. Но Мерке являлся для тюрков не столько торговым центром, сколько духовным. Неподалеку от него, в долине реки Шу, находится тюркское святилище Жайсан, а высоко в горах - Большое Меркенское святилище.

У самого поселка расположены сакские курганы, а также скопление петроглифов - рисунки и надписи. Надписи двух типов: рунические относятся к VI - VIII векам н.э. и маньчжурские - к XVI - XVIII векам н.э. Кроме того на площади в 180 га есть много разных рисунков, датируемых сакским (VII - III вв. до н.э.) и тюркским (VI–XII вв. н.э.) периодами.

К сожалению, долгое время судьба святилища была под вопросом. Огромная территория, занятая камнями, тянется несколько километров - от подножия гор до самого поселка Мерке. Точнее - до сакских курганов, расположенных с краю поселения. Место, идеально подходящее для древних ритуалов, приглянулось и современникам. С самого края святилища началась массовая застройка территории домами. Камни, лежавшие здесь веками, буквально выкорчевывали тяжелой техникой и либо вывозили, либо использовали в строительстве. Еще два года назад окраины святилища представляли печальную картину.

Сейчас ситуация улучшилась. Границы святилища обозначены самодельным каменным валом, установлен пояснительный щит о том, что это “Петроглифы Мерке”, с краткой информацией о скоплении. Петроглифы Мерке уникальны не только своими изображениями и надписями, но и техникой исполнения.Они нанесены на каменные валуны, обильно покрывающие землю. Ориентированы петроглифы на юго-запад, ту сторону, с которой камни обильно покрыты “солнечным загаром” - патиной. Кроме того нагромождения валунов, кажется, носят и ритуальный характер, судя по некоторым их скоплениям.

Петроглифы Мерке - это явный пример того, что история лежит у нас под ногами, а вот будем мы ее топтать или бережно ходить среди нее, соприкасаясь с вечным, - выбор остается за нами.

Фото: Сергей Алексеенок.